Nhằm tăng cường mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa Ban Pháp chế HĐND tỉnh với Ban Pháp chế HĐND cấp huyện trong hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ, đồng thời để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm cho nhau, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban Pháp chế cũng như của HĐND các cấp, việc xây dựng một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa Ban Pháp chế HĐND hai cấp là rất cần thiết. Từ thực tế đó năm 2014 Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau đã chủ động nghiên cứu, đề xuất và thực hiện bước đầu một số hoạt động phối hợp giữa Ban Pháp chế HĐND tỉnh với các Ban Pháp chế HĐND cấp huyện trong tỉnh khi thực hiện nhiệm vụ.
Để thực hiện chủ đề này, trong quá trình triển khai, các tác giả đã nghiên cứu, phối hợp chặt chẽ với nhau và có sự phân công nhiệm vụ giữa các thành viên, ví dụ như: Đồng chí Trưởng Ban Pháp chế chịu trách nhiệm nghiên cứu, đề xuất về ý tưởng cơ chế phối hợp và tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm; thiết kế nội dung chương trình hoạt động; chủ trì, phối hợp với Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh chuẩn bị nội dung tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm; định hướng nội dung, các phần việc; thực hiện các hoạt động phối hợp, xử lý các thông tin... Các chuyên viên giúp việc chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch, dự kiến nội dung thời gian, số lượng, thành phần đại biểu tham dự; trực tiếp dự thảo bài phát biểu đề dẫn; phối hợp, chuẩn bị các công việc cần thiết; dự kiến chương trình tổng hợp, báo cáo kết quả hội nghị trao đổi kinh nghiệm; đề xuất và trực tiếp triển khai thực hiện các công việc, các hoạt động phối hợp cụ thể theo phân công của Trưởng Ban…
Đầu năm 2015 hội nghị trao đổi kinh nghiệm được Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh và lãnh đạo Ban Pháp chế HĐND các huyện, thành phố phối hợp tổ chức. Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm về nhiều vấn đề như: chức năng, nhiệm vu, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Ban Pháp chế HĐND hai cấp; làm thế nào để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ban Pháp chế trong điều kiện Ban Pháp chế các huyện, thành phố trong tỉnh hiện nay đều kiêm nhiệm, cán bộ chuyên trách; mối quan hệ phối hợp với nhau trong hoạt động giám sát, khảo sát; về đổi mới cách thức, phương thức hoạt động; việc lựa chọn nội dung giám sát, kiến nghị phù hợp, tránh xa rời thực tiễn; phối hợp theo dõi, đôn đốc thực hiện các kiến nghị sau giám sát… Qua đó Ban Pháp chế HĐND hai cấp đã chia sẻ và rút ra nhiều kinh nghiệm quý báu như:
- Trong hoạt động giám sát, Ban Pháp chế HĐND tỉnh có thể sử dụng kết quả giám sát của Ban Pháp chế HĐND cấp huyện và ngược lại để nghiên cứu và giúp cho hoạt động của Ban; những nội dung Ban Pháp chế HĐND cấp huyện đã giám sát thì Ban Pháp chế HĐND tỉnh không nên giám sát lại, tránh tình trạng cùng một đối tượng Ban Pháp chế HĐND cấp huyện mới giám sát xong thì Ban Pháp chế HĐND tỉnh lại giám sát tiếp, điều này sẽ gây lãng phí, thậm chí gây phiền hà cho cơ sở.
- Trong hoạt động thẩm tra, các Ban Pháp chế HĐND cần có sự chủ động ngay từ đầu năm (trong xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức giám sát, khảo sát để nắm tình hình) để không bị động. Việc tham gia ngay từ ban đầu trong khâu soạn thảo văn bản sẽ tạo thuận lợi cho công tác thẩm tra của Ban; phân công thành viên Ban nghiên cứu sâu các nội dung thẩm tra để phát hiện vấn đề, đưa ra thảo luận, phản biện tại hội nghị thẩm tra.
- Trong việc điều hành, quản lý hoạt động của Ban, rút kinh nghiệm từ Quy chế hoạt động của Ban Pháp chế HĐND tỉnh, các Ban Pháp chế HĐND cấp huyện cần xây dựng Quy chế hoạt động của Ban mình để đảm bảo hoạt động được thuận lợi, hiệu quả hơn.
- Ban Pháp chế HĐND tỉnh có thể hỗ trợ cho Ban Pháp chế HĐND cấp huyện trong quá trình hoạt động như thông tin tình hình hoạt động và những kinh nghiệm hoạt động để Ban Pháp chế HĐND cấp huyện có điều kiện trao đổi, học hỏi, vận dụng vào hoạt động của mình.
Thực tế từ giữa năm 2015 đến nay Ban Pháp chế HĐND tỉnh và Ban Pháp chế HĐND cấp huyện đã tăng cường mối quan hệ, trao đổi, phối hợp trong công tác, nhất là công tác giám sát. Trong hoạt động giám sát, Ban Pháp chế HĐND tỉnh thường xuyên liên hệ, trao đổi với Ban Pháp chế cấp huyện (nơi định giám sát trực tiếp) để nắm thông tin, tránh sự trùng lắp trong chuyên đề giám sát tại địa phương; tùy vào tình hình và chuyên đề cụ thể; mời Ban Pháp chế HĐND huyện, thành phố (nơi thực hiện giám sát) tham gia đoàn giám sát, phối hợp cùng giám sát để chia sẻ thông tin lẫn nhau. Báo cáo kết quả giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh được gửi cho Ban Pháp chế HĐND cấp huyện để tham khảo, chia sẻ thông tin và ngược lại.
Đánh giá về vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng, việc duy trì thường xuyên mối quan hệ phối hợp đã giúp Ban Pháp chế HĐND tỉnh với Ban Pháp chế HĐND cấp huyện có điều kiện tốt để chia sẻ và tạo sự đồng thuận, nhất trí với nhau trong các vấn đề có liên quan, góp phần thực hiện nhiệm vụ công tác đạt hiệu quả cao hơn. Đặc biệt, việc phối hợp tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm là điểm mới được Ban Pháp chế HĐND tỉnh thực hiện lần đầu tiên trong nhiệm kỳ 2011-2016 (các Ban khác của HĐND tỉnh chưa thực hiện). Từ đó đã giúp Ban Pháp chế hai cấp có sự gắn kết chặt chẽ hơn; tạo được sự đồng thuận với nhau trong thực hiện nhiệm vụ chung.
Xây dựng mối quan hệ, phối hợp trong hoạt động của Ban Pháp chế HĐND tỉnh với Ban Pháp chế HĐND cấp huyện là một vấn đề mới, là một giải pháp công tác có tính khả thi và hiệu quả, cần thiết được tiếp tục nghiên cứu, áp dụng và nhân rộng. Trong thời gian sắp tới giải pháp công tác này có thể được áp dụng rộng rãi, không chỉ giữa Ban Pháp chế HĐND tỉnh với Ban Pháp chế HĐND các huyện, thành phố trong tỉnh mà còn có thể được vận dụng thực hiện đối với hoạt động của các Ban HĐND tỉnh nói chung; giữa Ban Pháp chế HĐND các tỉnh, thành phố trong cả nước với nhau; giữa các Ban Pháp chế của các huyện, thành phố trong tỉnh với nhau; giữa Ban Pháp chế của các huyện, thành phố với Ban Pháp chế của cấp xã (theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2016). Từ đó có thể giải quyết tốt hơn các vấn đề có liên quan thuộc địa phương mình, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử nói chung, của HĐND các cấp trong thời gian tới. Kiến nghị Quốc hội, Chính phủ sớm có quy định hướng để HĐND các cấp có cơ chế thuận lợi hơn trong công tác phối hợp hoạt động; kiến nghị Thường trực HĐND tỉnh và các cấp ủy, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để các Ban HĐND tỉnh nói chung, các Ban Pháp chế của HĐND các cấp nói riêng có điều kiện phối hợp tốt hơn với nhau trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo Luật định. Ban Pháp chế HĐND tỉnh và Ban Pháp chế HĐND cấp huyện sẽ làm đầu mối thường xuyên tổ chức hội nghị trao đổi kinh nghiệm vào thời gian thích hợp trong năm để các Ban Pháp chế có điểu kiện tiếp cận, học tập, trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau trong quá trình hoạt động.
Nguyễn Sơn Ca