Để thực hiện nhiệm vụ này, thời gian qua HĐND, UBND tỉnh và các sở, ngành tỉnh, UBND các huyện, thành phố đã nỗ lực triển khai thực hiện sắp xếp tổ chức, bộ máy hành chính và tinh giản biên chế và đạt được kết quả bước đầu rất quan trọng. Tuy nhiên, đây là một vấn đề lớn, việc sắp xếp tổ chức, bộ máy và tinh giản biên chế còn đang trong quá trình thực hiện và gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Thực trạng tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ và bố trí biên chế một số cơ quan, đơn vị trong tỉnh còn chồng chéo, trùng lắp. Kết quả tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ CBCC thời gian vừa qua còn hạn chế, tổng biên chế của tỉnh có xu hướng tăng. Nguyên nhân chủ yếu là do cơ chế chính sách còn nhiều bất cập; quy định chưa đủ rõ và khó thực hiện. Chính sách về tinh giản biên chế, tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng chưa tạo được đột phá mạnh mẽ. Công tác quản lý biên chế còn bị phân tán, thiếu tập trung, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển. Nhận thức và thực hiện các quy định pháp luật của lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị còn hạn chế; người đứng đầu chưa làm hết thẩm quyền và trách nhiệm; còn có biểu hiện ngại va chạm, nể nang, thiếu nhất quán trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện.

Ngay từ giữa năm 2017 trong trách nhiệm của mình, Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau đã nghiên cứu các chủ trương, chính sách và các văn bản hướng dẫn của Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương; nghiên cứu kỹ nội dung và những giải pháp, những công việc cần làm; phối hợp với UBND tỉnh, Sở Nội vụ xây dựng dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh về tạm giao biên chế công chức năm 2018 trong đó có nội dung cắt giảm chỉ tiêu biên chế công chức hàng năm, trình kỳ họp cuối năm 2017. Ban pháp chế HĐND tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với Sở Nội vụ để triển khai các công việc. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh một số vấn đề phức tạp, khó khăn, vướng mắc, nhất là việc cắt giảm chỉ tiêu biên chế của các cơ quan hành chính. Vì vậy, cần thiết phải tìm một giải pháp khác khả thi hơn để tạo sự đồng thuận cao của các cơ quan, đơn vị và đảm bảo tính khả thi của dự thảo nghị quyết khi được HĐND tỉnh thông qua.

Khi phối hợp với UBND tỉnh, Sở Nội vụ Cà Mau để chuẩn bị dự thảo Nghị quyết “Về tạm giao biên chế công chức năm 2018 cho các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh Cà Mau” Ban pháp chế HĐND tỉnh nhận thấy, Đề án vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức (Đề án vị trí việc làm) do các sở, ngành tỉnh và UBND các huyện, thành phố xây dựng và được UBND tỉnh phê duyệt đã qua chưa theo sát yêu cầu sắp xếp, tinh gọn bộ máy và tinh giản biên chế theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW và các văn bản của Trung ương; đặc biệt là Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của BCH Trung ương “Về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”(Nghị quyết số 18-NQ/TW). Các cơ quan, tổ chức xây dựng Đề án vị trí việc làm đều có đề xuất tăng thêm biên chế so với chỉ tiêu được giao. Quá trình thực hiện còn những bất hợp lý như: một số đơn vị theo quy định là biên chế công chức nhưng lại được giao biên chế viên chức hoặc ngược lại; có đơn vị được giao biên chế công chức quá ít, gây khó khăn trong thực hiện nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, việc giao chỉ tiêu tinh giản biên chế còn có nhận thức và cách làm rất khác nhau. Về chủ trương, theo Nghị quyết số 39-NQ/TW trong giai đoạn 2015-2021 phải thực hiện “tinh giản tối thiểu 10% biên chế của bộ, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương” là đúng đắn. Nhưng về phương pháp, cách làm thì có một số điểm chưa thật phù hợp. Chỉ tiêu tinh giản biên chế được UBND tỉnh giao chỉ tiêu 10% đến từng sở, ngành; từ đó sở, ngành cũng giao chỉ tiêu tinh giản biên chế 10% cho từng đơn vị, phòng, ban trực thuộc theo kiểu “cào bằng” mà không tính đến tình hình, đặc điểm của từng cơ quan, đơn vị là chưa phù hợp và rất khó thực hiện. Một số sở, ngành, địa phương mới chỉ tập trung tinh giản biên chế mà chưa chú trọng việc bố trí, sắp xếp lại tổ chức bộ máy và cơ cấu đội ngũ CBCCVC theo Đề án vị trí việc làm. Trong tháng 9/2017, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đã tổ chức đợt giám sát chuyên đề về biên chế công chức và có Báo cáo kết quả giám sát số 88/BC-HĐND ngày 13/10/2017, trong đó nêu rõ thực trạng và những kiến nghị cụ thể về giải pháp khắc phục khó khăn, hạn chế gửi UBND tỉnh và các ngành chức năng. Chủ trương tinh giản biên chế phải nhằm mục đích tinh gọn bộ máy và cơ cấu hợp lý đội ngũ CBCCVC chứ không chỉ cắt giảm đơn thuần về số lượng và theo áp đặt chỉ tiêu. Đây là một vấn đề lớn cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát hơn từ phía Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh và theo hướng dẫn của Bộ, ngành Trung ương.

Ảnh: Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau tại một cuộc giám sát chuyên đề tại UBND tỉnh trong năm 2017.

Tại các phiên họp của UBND tỉnh (tổ chức vào trung tuần tháng 10/2017) để thẩm định các báo cáo và dự thảo Nghị quyết “Về tạm giao biên chế công chức năm 2018 cho các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước trên địa bàn tỉnh Cà Mau” trình kỳ họp thứ 5 HĐND tỉnh. Qua thảo luận của đại biểu cho thấy, vấn đề biên chế công chức đang là chủ đề nóng, để cắt giảm chỉ tiêu biên chế công chức cần có lộ trình, phần lớn các cơ quan, đơn vị có chỉ tiêu bị cắt giảm đều rất băn khoăn và bộc lộ sự đồng thuận chưa cao. Các cơ quan, đơn vị cho rằng, họ đang bị áp lực về khối lượng công việc được giao nhưng số biên chế (chưa được bố trí đủ theo Đề án vị trí việc làm đã được phê duyệt) lại còn bị cắt giảm. Đây là vướng mắc lớn nhất nhưng về hướng xử lý tháo gỡ thì chưa có.

Thiết nghĩ, cần thiết phải xem xét kỹ vấn đề này và có giải pháp tốt hơn như: tiến hành rà soát lại tất cả Đề án vị trí việc làm của từng cơ quan, đơn vị, trên cơ sở đó sẽ quyết định cụ thể. Đồng tình với phương án này, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau đã quyết định thành lập Hội đồng thẩm định và trực tiếp chỉ đạo rà soát lại toàn bộ Đề án vị trí việc làm của các sở, ngành tỉnh và UBND các huyện, thành phố làm cơ sở cho việc sắp xếp, bố trí và tinh giản biên chế công chức trong toàn tỉnh từ nay đến năm 2021. Từ ngày 21/11/2017 đến ngày 23/11/2017 Hội đồng thẩm định dưới sự điều hành trực tiếp của Chủ tịch UBND tỉnh đã tổ chức 08 phiên họp để nghe từng sở, ngành tỉnh và UBND các huyện, thành phố báo cáo thuyết trình về Đề án vị trí việc làm của mình. Hội đồng thẩm định đã điều chỉnh, sắp xếp lại các phòng, ban và rà soát lại vị trí việc làm, cắt giảm chỉ tiêu biên chế của từng cơ quan, đơn vị; tạo được sự đồng thuận cao. Kết quả, về tổ chức bộ máy: đã sắp xếp lại còn 223/267 phòng, ban, chi cục và tương đương của các cơ quan, đơn vị (cấp tỉnh 123; cấp huyện 100); giảm 44 phòng, ban, chi cục và tương đương (cấp tỉnh 31; cấp huyện 13). Về biên chế công chức: đã rà soát và cắt giảm 361 chỉ tiêu biên chế theo Đề án vị trí việc làm được duyệt của các cơ quan, đơn vị.

Sắp tới Giám đốc các sở, ngành tỉnh và Chủ tịch UBND các huyện, thành phố cần điều chỉnh lại Đề án vị trí việc làm của mình theo hướng đã được Hội đồng thẩm định của tỉnh chỉ ra, trình UBND tỉnh phê duyệt để thực hiện từ năm 2018. Đồng thời hàng năm, UBND tỉnh sẽ tiếp tục rà soát Đề án vị trí việc làm của các cơ quan, đơn vị để kiện toàn tổ chức, bộ máy và biên chế công chức. Cũng từ kết quả này, sắp tới UBND tỉnh sẽ chỉ đạo rà soát Đề án vị trí việc làm của các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các sở, ngành tỉnh và UBND các huyện, thành phố để sắp xếp lại tổ chức bộ máy và đội ngũ viên chức đảm bảo hoạt động có hiệu quả hơn trong thời gian tới, trước mắt là cho nhiệm kỳ 2016 – 2021.

Để thực hiện có kết quả nhiệm vụ đó, quan trọng nhất là quyết tâm cao của Chủ tịch UBND tỉnh và sự đồng thuận vì lợi ích chung của lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong tỉnh. Đây cũng là điều kiện và là cơ hội tốt để tỉnh Cà Mau triển khai thực hiện có kết quả chủ trương tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 18-NQ/TW của BCH Trung ương và các quy định của Chính phủ. Tin tưởng thời gian sắp tới tổ chức bộ máy và biên chế công chức của các sở, ngành tỉnh và UBND các huyện, thành phố tinh gọn hơn.

Nguyễn Sơn Ca

(Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau)