Đoàn Giám sát của Ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh làm việc với Sở Giáo dục và Đào tạo,
Sở Nội vụ, Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư

Tính đến tháng 8/2016, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Cà Mau có tổng số 547 trường phổ thông và mầm non; 01 trường trung cấp, 03 trường cao đẳng, 01 Trung tâm GDTX tỉnh, 01 Trung tâm KTTH-HN, 01 Trường Nuôi dạy trẻ khuyết tật, 09 trung tâm giáo dục nghề nghiệp. Ngoài ra, còn có 01 Trường Cao đẳng nghề Việt Nam – Hàn Quốc và 02 phân hiệu, chi nhánh trường đại học đóng trên địa bàn. Toàn tỉnh có 225/547 trường mầm non và phổ thông được công nhận đạt chuẩn quốc gia, đạt tỷ lệ 41,13%.

Trong những năm qua, cùng với việc quan tâm sự nghiệp giáo dục và đào tạo, Đảng, Nhà nước ta đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật liên quan đến chế độ, chính sách đối với giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục. Các cấp, các ngành trong tỉnh có nhiều giải pháp triển khai thực hiện cơ bản kịp thời, đúng quy định các chính sách về bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, tiền lương... Đặc biệt, chế độ chính sách đối với giáo viên công tác ở trường chuyên biệt, các trường Trung học phổ thông, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được thực hiện đảm bảo. Phần lớn giáo viên thụ hưởng các chính sách cơ bản cải thiện về đời sống vật chất, tinh thần phấn khởi, an tâm công tác.

Tuy nhiên, theo số liệu báo cáo của Sở Tài chính tỉnh Cà Mau giai đoạn từ năm 2011 đến 6 tháng đầu năm 2016, một số huyện, thành phố Cà Mau còn nợ tiền lương, tiền chính sách đối với một số giáo viên công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Theo đánh giá của Ban Văn hóa – Xã hội HĐND tỉnh, nguyên nhân của vấn đề nêu trên một phần do hạn chế trong công tác quản lý, điều hành kinh phí sự nghiệp giáo dục của UBND một số huyện. Công tác phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Tài chính, Sở Nội vụ và UBND các huyện, thành phố  Cà Mau từng lúc, từng nơi thiếu chặt chẽ. Một số địa phương, đơn vị hợp đồng giáo viên vượt chỉ tiêu biên chế được giao. Theo báo cáo của Sở Nội vụ, cuối năm 2015, tổng số người làm việc tại các đơn vị sự nghiệp giáo dục và đào tạo của tỉnh là 16.765 người (so với chỉ tiêu được giao vượt 1.409 người) và kinh phí chi trả lương, các khoản có tính chất lương cho số hợp đồng vượt chỉ tiêu trong năm gần 64 tỷ đồng. Tình trạng thừa, thiếu cục bộ giáo viên ở các cấp học, trường học kéo dài nhiều năm chậm có giải quyết triệt để; theo quy định pháp luật có liên quan (so sánh giữa thực trạng và định mức quy định), cuối năm 2015, giáo viên thừa là 688 trường hợp, trên thực tế thiếu 1.514 trường hợp; số tiền chi trả tăng giờ từ năm 2011 – 2015 hơn 84 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, còn có một số nguyên nhân khách quan như: kinh phí sự nghiệp giáo dục hàng năm được phân bổ định mức theo tiêu chí học sinh, những năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách kinh phí cơ bản đảm bảo. Kinh phí sự nghiệp giáo dục nhìn chung năm sau có tăng hơn năm trước, song chưa đảm bảo theo những biến động tăng về chế độ chính sách tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp theo lương.., nên thiếu nguồn chi trong những năm cuối của thời kỳ ổn định. Đặc biệt, phụ cấp thâm niên của ngành giáo dục các huyện, thành phố Cà Mau tương đối cao, tính đến ngày 31/12/2015 bình quân lớn hơn 12 năm thâm niên/giáo viên; tổng kinh phí chi trả phụ cấp thâm niên khoảng 85,8 tỷ đồng và sau mỗi năm tăng thêm khoảng 7,1 tỷ đồng. Thực hiện chủ trương chung của Bộ Tài chính, hằng năm ngành giáo dục và đào tạo tỉnh vẫn phải giữ lại 10% kinh phí hoạt động để thực hiện tạo nguồn cải cách tiền lương (sau khi trừ lương và các khoản có tính chất như lương). Thực hiện Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, bổ sung có hiệu lực từ ngày 01/01/2015, kinh phí mua BHYT từ ngân sách hỗ trợ cho học sinh tăng thêm, tạo áp lực trong cân đối kinh phí chi sự nghiệp giáo dục ở một số địa phương, ảnh hưởng đến các nguồn chi trả khác của các đơn vị trên địa bàn tỉnh.

Chính sách đối với giáo viên rất quan trọng, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước ta trong sự nghiệp giáo dục và đào tạo; trước bức xúc của giáo viên và kiến nghị của Ban Văn hóa –Xã hội HĐND, Thường trực HĐND tỉnh đã có công văn đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo kiểm tra tình hình nợ tiền lương và tiền chi trả chế độ chính sách đối với giáo viên; ngành chức năng, UBND các huyện, thành phố Cà Mau cần sớm có giải pháp xử lý dứt điểm và chi trả kịp thời, đầy đủ các chế độ, chính sách đối với giáo viên, ưu tiên chi cho con người. Đồng thời, khẩn trương xử lý cụ thể tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cục bộ giáo viên ở các cấp học, trường học trên địa bàn tỉnh.

Văn Sĩ