Đối với 7 xã của huyện Năm Căn hiện nay đều có trạm bơm cung cấp nước sạch từ chương trình mục tiêu cho người dân, tuy nhiên diện tích phủ kín trong dân chưa nhiều, do địa bàn rộng, dân cư đông, lộ giao thông chưa đồng bộ, nên việc nối mạng nước nông thôn nơi có, nơi không. Đồng thời, việc quản lý khai thác sử dụng hiện nay cũng còn nhiều bất cập.

Giá nước không đồng bộ

Theo Quyết định số 17/2013/QĐ-UBND, ngày 12/11/2013 của UBND tỉnh Cà Mau về điều chỉnh giá nước sạch trên địa bàn tỉnh Cà Mau quy định mức giá nước sinh hoạt các hộ dân cư tại các huyện dao động thấp nhất 5.300 đồng - 6.400 đồng. Tùy theo lượng nước sinh hoạt được tiêu thụ, đồng thời quy định hộ gia đình chính sách, hộ nghèo được miễn giảm. Tuy nhiên, qua giám sát của Đoàn giám sát Ban KT- XH  HĐND huyện Năm Căn tại các xã trong huyện thì mức thu thấp hơn so với quy định. Từ đó, việc quản lý và bảo trì chưa được thực hiện theo quy định, dẫn đến nước sạch nông thôn có đảm bảo hợp vệ sinh hay vẫn còn nhiều băn khoăn, hoài nghi trong nhân dân.

Ông Nguyễn Công Bình, Ấp Nhà Luận, xã Tam Giang được giao khoán tự cân đối thu chi quản lý trạm bơm nước, tuy nhiên do địa bàn dân cư thưa, chỉ có 40 hộ sử dụng nước, trong khi giá nước mỗi khối nước quy định của xã bình quân chỉ 4.000đồng/1m³ nên việc mở rộng khai thác gặp nhiều khó khăn và công tác bảo quản, kiểm tra chất lượng nguồn nước chưa đảm bảo. Ông Bình cho biết thêm, mỗi tháng ông thu trừ chi phí khoảng trên dưới một triệu đồng, tuy nhiên đôi khi không đủ chi phí sửa chữa đường ống, thâm luôn cả tiền túi.

Xã Tam Giang có 05 trạm bơm cung cấp nước với 377 hộ sử dụng, trong đó có một trạm đã ngưng hoạt động. Ông Tô Chí Nguyện, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết thêm hiện nay một số đài nước của các trạm bơm và hệ thống đường ống dẫn đầu tư thời gian dài đến nay đã xuống cấp. Hàng năm, xã phải dành một khoản kinh phí để sửa chữa, nhưng rất hạn chế, nên khó khăn trong việc bảo quản. Trong khi đó, các đài bơm nước không có kế hoạch duy tu sửa chữa định kỳ sẽ nguy cơ ngã đổ.

Bác sĩ Nguyễn Minh Chính, Trưởng trạm Y tế xã Tam Giang lo lắng: các trạm bơm nước hiện nay việc lấy mẫu nước gửi đi kiểm nghiệm theo định kỳ chưa được thực hiện, hay có thì cũng không có kết quả trả về, vấn đế này sẽ không đảm bảo sức khỏe cho người dân. Vì trong quá trình lọc qua hệ thống nếu không được kiểm tra xử lý sẽ tạo ra chất gây bệnh nguy hiểm cho người sử dụng.

Tại xã Hiệp Tùng cũng nằm trong tình thế khó khăn, ngoài giá nước thu không đúng quy định, việc giao khoán cũng còn nhiều bất cập. Mở rộng hệ thống nước nối mạng cho nhân dân gặp nhiều khó khăn vì dân cư thưa. Điều đặc biệt quan tâm là trước khi các đơn vị lắp đặt không bàn giao hệ thống sơ đồ, từ đó dẫn đến việc khai thác các công suất trạm bơm chưa hết, đồng thời khi sự cố vỡ trạm bơm rất khó khắc phục, đó cũng là ý kiến đề xuất của ông Nguyễn Thanh Vân, được giao khoán quản lý cả 04 trạm bơm trên địa bàn xã Hiệp Tùng.

Đoàn giám sát, khảo sát trạm bơm nước ấp 5, xã Hiệp Tùng

Hiện nay toàn huyện Năm Căn có 20 công trình cấp nước tập trung do Trung tâm nước sạch và vệ sinh môi trường tỉnh Cà Mau đầu tư. Cung cấp cho trên 5.661 hộ dân ở một số cụm dân cư, đáp ứng nhu cầu nước hợp vệ sinh cho trên 86,4% dân số trong toàn huyện (trong đó có giếng khoan hộ gia đình).

Đoàn giám sát, khảo sát trạm bơm nước ấp Nàng Kèo, xã Hiệp Tùng

Ông Nguyễn Hữu Đức, Trưởng Ban KT-XH HĐND huyện Năm Căn, Trưởng đoàn giám sát đánh giá: Qua giám sát tại các xã Tam Giang, Hiệp Tùng, Lâm Hải các đơn vị đều chưa thực hiện đúng theo Quyết định số 17 của UBND tỉnh, từ đó việc thu chi chưa đúng. Giá nước các cá nhân được giao khoán thu dao động từ 3.500đ - 5.500đ/1m³, số tiền thu được chưa có đơn vị nào nộp khấu hao công trình vào ngân sách xã để duy tu sửa chữa lớn. Bên cạnh đó, chưa có đơn vị nào dự báo, kiểm soát được thất thoát nước tuyệt đối, chất lượng nước chưa được kiểm định nên chưa biết được chất lượng nước hiện sử dụng ở mức nào…Ngoài ra, khi khảo sát thực tế tại các đường ống, trạm bơm, nhất là một số công trình xuống cấp phát hiện đường ống rò rỉ, thất thoát nước, nếu môi trường bên ngoài xâm nhập vào nguy cơ tiềm ẩn ô nhiễm và dịch bệnh cho người sử dụng.

Những khó khăn, tồn tại, vướng mắc qua giám sát, Ban KT-XH HĐND đã báo cáo đến Thường trực HĐND huyện; đồng thời qua báo cáo đề nghị cơ quan liên quan có giải pháp tháo gỡ những khó khăn, tồn tại, vướng mắc để chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường trên địa bàn huyện được đảm bảo, nhất là vùng ngập mặn như huyện Năm Căn./.

Hồng Nhiếp