Ông Nguyễn Quốc Hận phát biểu thảo luận tại Hội trường

Kính thưa Quốc hội!

     Tham gia vào 3 nội dung về phát triển kinh tế - xã hội năm 2021 và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, công tác phòng, chống dịch Covid-19 và tình hình ngân sách nhà nước, tôi xin tham gia vào một số ý kiến như sau:

     Thứ nhất, về vấn đề phân cấp, đây là vấn đề muôn thuở, chúng ta đã bàn rất nhiều và thống nhất với nhau là phân cấp mạnh cho địa phương trong khuôn khổ pháp luật để tăng tính chủ động, sáng tạo cho nơi sát dân, sát thực tiễn nhất, hạn chế thấp nhất cơ chế xin - cho và hạn chế này góp phần chặt đứt nguồn gốc của quan liêu, tham nhũng, nhũng nhiễu, lợi ích nhóm, cục bộ. Thời gian qua, mặc dù cố gắng là vậy nhưng trong nhiều chính sách của chúng ta, dù nó không có tên, có mặt nhưng cơ chế này vẫn ngang nhiên tồn tại, tôi xin điển hình ở một số lĩnh vực sau:

     Ở lĩnh vực đất đai, mặc dù quy hoạch đất đai được chính quyền địa phương lập theo quy trình được chấp thuận của bộ, ngành chức năng liên quan, được Chính phủ phê duyệt, nhưng trong một số trường hợp khi chuyển mục đích sử dụng đất, mặc dù phù hợp với quy hoạch được duyệt nhưng cấp tỉnh vẫn phải thông qua Hội đồng nhân dân, sau đó trình bộ, ngành và bộ, ngành làm tham mưu cho Chính phủ và khi Chính phủ đồng ý thì mới được chuyển mục đích. Quy trình này mất rất nhiều thời gian và cấp tỉnh cũng rất khó khăn trong thuyết phục các bộ, ngành có liên quan. Đây có phải là cơ chế xin cho, tại sao chúng ta không mạnh dạn giao cho địa phương thực hiện trong khuôn khổ quy hoạch được duyệt. Tương tự vậy, Luật Giao thông đường bộ thì giao cho Ủy ban nhân dân tỉnh lập phương án phát triển mạng lưới đường bộ, căn cứ vào mạng lưới đường bộ và quy hoạch vùng được Bộ Giao thông vận tải phê duyệt, nhưng khi muốn đấu nối đường nhánh ra quốc lộ thì phải xin phép đến Bộ Giao thông vận tải.

     Ở lĩnh vực tài chính, ngân sách, một số chính sách thuế như thuế bảo vệ môi trường, theo Thông tư số 61 của Bộ Tài chính thì tỷ lệ điều tiết năm 2022 được phân chia như sau: 37,2% khoản thu là khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. 62,8% số thu được điều tiết 100% về trung ương. Theo tôi, với tỷ lệ phân chia này chỉ hợp lý với các tỉnh tự cân đối được thu chi ngân sách. Đối với các tỉnh còn nhận trợ cấp từ ngân sách trung ương, tại sao không phân bổ 100% khoản thu từ nguồn này vào ngân sách địa phương, mà phải điều tiết về trung ương, sau đó phân bổ lại?

     Thứ hai, cần có cơ chế, chính sách đặc thù cho Đồng bằng sông Cửu Long. Đồng bằng sông Cửu Long được xác định là vựa lúa, vựa trái cây, vựa thủy sản của cả nước. Thời gian qua khu vực này hoàn thành, thậm chí là hoàn thành xuất sắc sứ mệnh của mình. Hàng năm đã đóng góp gần 40% GDP toàn ngành nông nghiệp. Thương hiệu lúa, trái cây, tôm, cua đã được khẳng định và trụ vững trên trường quốc tế. Với lợi thế, thế mạnh như thế, nhưng mỗi ngày khu vực này càng tụt hậu xa so với các khu vực khác, trở thành vùng trũng ở một số lĩnh vực. Nếu không có giải pháp hữu hiệu thì một thời gian không xa Đồng bằng sông Cửu Long còn có thể có thêm một sứ mệnh nữa đó là vựa hộ nghèo của cả nước.

     Qua thời gian dịch bệnh cũng như cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, chúng ta có thể thấy rằng những lúc khó khăn thì nông nghiệp luôn là giá đỡ của nền kinh tế. Trong xu thế dịch bệnh còn diễn biến phức tạp, tình hình kinh tế thế giới còn tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn. Biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt và nhanh chóng thì việc đầu tư cho ngành nông nghiệp để đảm bảo an ninh lương thực làm giá đỡ cho nền kinh tế là một sự đầu tư khôn ngoan và đúng đắn. Mặt khác về cơ sở pháp lý chúng ta đã có Nghị quyết số 36 của Ban Chấp hành Trung ương về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 và Nghị quyết số 120 của Chính phủ về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu.

     Từ cơ sở thực tiễn và lý luận trên, tôi kiến nghị Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về cơ chế đặc thù cho phát triển kinh tế - xã hội Đồng bằng sông Cửu Long. Với các cơ chế về liên kết vùng về tích tụ đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất. Cơ chế về tài chính, ngân sách vay vốn ưu đãi. Cơ chế đầu tư cảng biển, điện gió, điện sóng, điện năng lượng. Thu hút các nhà đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản cả nuôi trồng và chế biến. Trước mắt là nhanh chóng đầu tư hoàn thành đường cao tốc từ Cần Thơ đến Mũi Cà Mau và các đường cao tốc trục ngang. Đưa vào chương trình trọng điểm quốc gia đường ven biển từ móng cái đến Mũi Cà Mau và từ Mũi Cà Mau đến Kiên Giang.

     Từ khoản trợ cấp ngân sách có mục tiêu phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu và hỗ trợ DBO và đưa các danh mục, các dự án nguồn và lưới điện và quy hoạch phát triển điện lưới quốc gia, quy hoạch điện VIII theo Công văn số 1104 của Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau ngày 16/3/2021. Trong đó đặc biệt là ưu tiên các dự án điện khí, vì Cà Mau đã có phê duyệt quy hoạch kho LNG với công suất 3 triệu tấn/năm và hệ thống ống tái hóa khí theo Quyết định số 60 ngày 16/1/2017 của Thủ tướng Chính phủ và truyền tải điện và phân phối điện độc lập với nhau để xây dựng thị trường phát điện cạnh tranh. 
     Tôi xin hết ý kiến. Xin cảm ơn Quốc hội.

Thanh Sự