Ảnh: Kỳ họp thứ Nhất HĐND huyện Đầm Dơi khóa XI, nhiệm kỳ 2016-2021
Được sự thống nhất của Thường trực HĐND tỉnh và theo kế hoạch của mình, vừa qua, Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau khóa IX đã tổ chức các cuộc làm việc với Thường trực HĐND và Ban Pháp chế HĐND các huyện và thành phố Cà Mau nhiệm kỳ 2016-2021 để nắm thông tin, tìm hiểu về tình hình tổ chức, hoạt động của Thường trực HĐND, Ban Pháp chế HĐND cấp huyện, cấp xã đầu nhiệm kỳ. Qua đó, đã tiếp thu và ghi nhận nhiều ý kiến phản ánh, kiến nghị Thường trực HĐND tỉnh, Ban Pháp chế HĐND tỉnh nghiên cứu, đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền để được giải thích và hướng dẫn, giúp HĐND ccs cấp trong tỉnh trong tổ chức thực hiện.
Thường trực và Ban Pháp chế HĐND của huyện Thới Bình
Ghi nhận từ nội dung các cuộc làm việc cho thấy, các đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã đã đề xuất nhiều vấn đề có tính bức xúc, liên quan đến tổ chức, hoạt động của HĐND, các cơ quan của HĐND và đại biểu HĐND đầu nhiệm kỳ; về biên chế, tổ chức bộ máy giúp việc của Thường trực HĐND, Ban Pháp chế HĐND các huyện, thành phố Cà Mau và Ban Pháp chế HĐND các xã phường, thị trấn trong tỉnh; trình độ, cơ cấu thành viên Ban Pháp chế HĐND các huyện, thành phố Cà Mau và Ban Pháp chế HĐND các xã phường, thị trấn về chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị, quản lý nhà nước, năng lực công tác…Việc xây dựng quy chế làm việc và phân công nhiệm vụ cho các thành viên các Ban nói chung, thành viên Ban Pháp chế nói riêng; việc tổ chức triển khai các chương trình, kế hoạch và nhiệm vụ công tác; phương thức hoạt động và mối quan hệ với hợp giữa Ban Pháp chế HĐND huyện, thành phố Cà Mau với Ban Pháp chế HĐND các xã, phường, thị trấn... cũng được nhiều đại biểu đặt ra.
Dưới đây là một số kiến nghị cụ thể:
Thứ nhất, theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, nước ta có 04 cấp hành chính: Trung ương, tỉnh, huyện, xã. Ở địa phương, HĐND ở mỗi cấp có phải là cấp trên cấp dưới của nhau không? Nếu không phải thì đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội có văn bản giải thích và hướng dẫn về mối quan hệ công tác, phối hợp để làm rõ quy định tại khoản 9, Điều 104 nói về nhiệm vụ, quyền hạn của Thường trực Hội đồng nhân dân: “Báo cáo về hoạt động của Hội đồng nhân dân cùng cấp lên Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp trên trực tiếp; Thường trực Hội đồng nhân dân cấp tỉnh báo cáo về hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp mình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ”.
Thứ hai, trong quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 về nhiệm vụ thẩm tra của các Ban của HĐND. Tại Điều 78 của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015 quy định về thẩm tra các báo cáo, có ý cho rằng: cũng là hoạt động thẩm tra, nhưng thẩm tra các báo cáo là hoạt động mang tính giám sát, còn hoạt động thẩm tra đối với các đề án và dự thảo nghị quyết thì không. Cách hiểu như vậy có đúng không, bởi vì trong Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND năm 2015, không có quy định về việc các Ban của HĐND thẩm tra đối với các đề án và dự thảo nghị quyết.
Thứ ba, mối quan hệ và công tác phối hợp hoạt động giữa các Ban của HĐND các cấp nói chung và Ban Pháp chế HĐND các cấp với nhau nói riêng, Ban Pháp chế HĐND cấp trên có thể hướng dẫn về nghiệp vụ cho Ban Pháp chế HĐND cấp dưới không? Ví dụ như hướng dẫn về xây dựng quy chế hoạt động, về chương trình, kế hoạch giám sát chuyên đề, về chế độ thông tin, báo cáo…
Thứ tư, về quy trình đánh giá chính sách; quy trình, thủ tục soạn thảo các nghị quyết là văn bản QPPL, nhất là đối với HĐND cấp xã thực hiện thế nào trong khi cán bộ chuyên trách ít, chuyên môn còn nhiều điều mới mẻ…. Việc xây dựng, thẩm tra đối với nghị quyết không phải là văn bản QPPL của HĐND cấp huyện, cấp xã do UBND cùng cấp trình. Cần sớm được tập huấn và hướng dẫn cụ thể về các Luật, về chuyên môn, nghiệp vụ để HĐND các cấp thực hiện chức năng, nhiệm vụ.
Thứ năm, về cơ chế tài chính, kinh phí hoạt động, chế độ chính sách cho đại biểu chuyên trách của HĐND các cấp, nhất là cấp xã trong điều kiện ngân sách khó khăn, kinh phí ít thì cách phân bổ dự toán như thế nào? Vai trò của Thường trực, các Ban của HĐND cấp xã ra sao trong việc xây dựng, thẩm tra, quyết định… cần được Trung ương và tỉnh hướng dẫn cụ thể.
Thứ sáu, Đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội có văn bản giải thích và hướng dẫn về cách thức tổ chức hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện; đối với cấp xã không có Tổ đại biểu HĐND thì các vị đại biểu này thực hiện chức năng giám sát (kể cả việc tiếp xúc cử tri) như thế nào?
Trong điều kiện mới, thực hiện các luật về tổ chức chính quyền địa phương, về hoạt động giám sát và đặc biệt là về thực hiện Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 có rất nhiều quy định mới, quy trình soạn thảo văn bản rất phức tạp. Các đại biểu HĐND cấp huyện, cấp xã phần lớn là mới tham gia nhiệm kỳ đầu, chưa có kinh nghiệm, việc tổ chức tập huấn và hướng dẫn kịp thời là rất cần thiết. Mong rằng các cấp lãnh đạo Trung ương và tỉnh sớm có văn bản giải thích, hướng dẫn và thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho đại biểu để có thể tiếp cận và thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của mình.
NSC