Tuy nhiên, từ nghiên cứu các quy định của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 về mô hình tổ chức bộ máy giúp việc cho Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND các cấp, còn có nhiều ý kiến khác nhau. Có ý kiến cho rằng, theo quy định của 02 đạo luật trên, việc thành lập Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh và Văn phòng HĐND tỉnh nhất thiết phải có, nhưng tùy điều kiện từng nơi, vẫn có thể bố trí là một văn phòng chung, không nhất thiết phải tách riêng; ở cấp huyện thì bố trí Văn phòng HĐND và UBND cấp huyện như hiện nay là đủ. Ý kiến khác lại cho rằng như quy định của luật thì Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND cấp tỉnh, cấp huyện phải được thành lập riêng, vì có chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau, nguồn kinh phí cũng khác nhau.

Đại biểu HĐND tỉnh Vương Văn Việt tiếp công dân tại Trụ sở Văn phòng Đoàn ĐBQH-HĐND tỉnh Cà Mau
Theo suy nghĩ của người viết, việc xác định trong luật về mô hình tổ chức bộ máy giúp việc cho Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND cấp tỉnh và cấp huyện như quy định tại Khoản 4, Điều 43, Luật Tổ chức Quốc hội: “Đoàn ĐBQH có trụ sở làm việc, Văn phòng Đoàn ĐBQH là cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của các ĐBQH, Đoàn ĐBQH tại địa phương…” và tại Điều 127, Luật Tổ chức chính quyền địa phương: “1. Văn phòng HĐND cấp tỉnh là cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND và đại biểu HĐND cấp tỉnh; 2. Văn phòng UBND cấp tỉnh là cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của UBND cấp tỉnh; 3. Văn phòng HĐND và UBND cấp huyện là cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND và UBND cấp huyện…” là cần thiết. Tuy nhiên, quy định của luật chưa đủ rõ để đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ của mô hình này trong phạm vi cả nước, mà cần được quy định cụ thể, rõ hơn trong văn bản của Chính phủ. Còn thực hiện theo quy định như hiện nay rõ ràng là không còn phù hợp và không đáp ứng tốt các yêu cầu đặt ra cho tổ chức và hoạt động của các cơ quan dân cử trong điều kiện mới.
Từ thực tiễn hoạt động cho thấy, Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND cấp tỉnh, cấp huyện cần thiết phải cơ cấu, bố trí cơ quan Văn phòng đủ sức làm nhiệm vụ tham mưu, phục vụ và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao và theo hướng chuyên sâu trong hoạt động của cơ quan dân cử. Nhưng Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh và Văn phòng HĐND cấp tỉnh, cấp huyện bố trí như thế nào để đảm bảo vừa có hiệu quả, vừa đáp ứng được các yêu cầu của Đảng và Nhà nước về tinh giản bộ máy, không làm tăng biên chế hành chính. Đây là một thách thức không nhỏ đối với các địa phương trước áp lực công việc và chủ trương không tăng biên chế.
Theo thiển ý của người viết, hiện nay những người làm công tác dân cử và cán bộ, công chức Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND ở nhiều tỉnh, thành trong cả nước đều đồng thuận theo hướng cần thiết bố trí Văn phòng Đoàn ĐBQH riêng và Văn phòng HĐND tỉnh riêng để thuận tiện và hiệu quả hơn trong hoạt động; đồng thời thiết kế mô hình cơ quan Văn phòng có các bộ phận, phòng chức năng theo hướng chuyên môn hóa. Chẳng hạn như ngoài các phòng chức năng: Tổ chức – Tổng hợp; Hành chính – quản trị… thì mỗi Ban của HĐND cũng có Phòng tham mưu, giúp việc riêng theo hướng chuyên sâu, như: Phòng Pháp chế - dân nguyện; Phòng Kinh tế - ngân sách; Phòng Văn hóa – xã hội; Phòng Dân tộc. Cơ cấu tổ chức theo hướng này có nhiều thuận lợi và khả thi, đặc biệt là tháo gỡ được bế tắc hiện về nhân lực giúp việc chuyên sâu cho các Ban HĐND; giảm áp lực công việc cho các phòng chức năng của Văn phòng HĐND tỉnh. Về biên chế, có tăng nhưng không đáng kể, vì mỗi Ban của HĐND tỉnh chỉ cần bố trí từ 01 đến 03 công chức là đủ. Tổng biên chế theo mô hình này cho Văn phòng Đoàn ĐBQH tỉnh khoảng 15 cán bộ, công chức và Văn phòng HĐND tỉnh cũng chỉ từ 38 đến 40 cán bộ, công chức. Riêng việc bố trí Văn phòng HĐND và UBND cấp huyện như hiện nay là hợp lý, nhưng cần bổ sung thêm một số chuyên viên giúp việc cho Thường trực và các Ban HĐND cấp huyện.
Thực hiện đúng các quy định mới của Luật Tổ chức Quốc hội và Luật Tổ chức chính quyền địa phương về mô hình tổ chức bộ máy giúp việc cho Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND cấp tỉnh, cấp huyện theo hướng như nêu trên, chắc chắn rằng Đoàn ĐBQH tỉnh và HĐND các cấp sẽ có nhiều thuận lợi hơn và hoạt động có hiệu quả hơn.
Nguyễn Sơn Ca