Các ngành chức năng thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng, chống tội phạm, TNXH và vi phạm pháp luật, góp phần làm hạn chế các điều kiện, nguyên nhân phát sinh tội phạm; tăng cường xây dựng, củng cố các tổ chức quần chúng làm công tác đảm bảo ANTT ở cơ sở, phát huy vai trò của nhân dân trong các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, TNXH. Công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật được tập trung chỉ đạo quyết liệt; thực hiện có hiệu quả các giải pháp phòng ngừa tội phạm, các vụ án nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng được điều tra, khám phá nhanh. Đã phát hiện khởi tố 778 vụ, 864 bị can; tăng 47 vụ (778/731) = 6,43%, tăng 49 bị can (864/815) = 6,01%. Trong đó, tội phạm hình sự khởi tố 701 vụ, 782 bị can (tăng 25 vụ, 30 bị can); trọng án khởi tố 33 vụ, 31 bị can (tăng 18 vụ, 14 bị can); tội phạm về ma túy khởi tố 66 vụ, 70 bị can (tăng 15 vụ, 13 bị can)… Tỷ lệ điều tra, khám phá án đạt 83,26% vượt chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Một số tội phạm xảy ra nhiều được kéo giảm so năm 2016 (như: trộm cắp tài sản giảm 3,59%, cố ý gây thương tích giảm 9,62%). Tội phạm về ma túy, kinh tế, chức vụ, TNXH được phát hiện, xử lý nhiều hơn; bắt đối tượng truy nã vượt chỉ tiêu đề ra (đạt 140%). ANCT và trật tự ATXH trên địa bàn tỉnh được duy trì ổn định. Tình hình tội phạm, TNXH và vi phạm pháp luật được kiểm soát, kiềm chế.
Tuy nhiên, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật có lúc, có nơi còn diễn biến phức tạp; trọng án tăng cao; một số tội như: giết người, hiếp dâm trẻ em, cướp tài sản, giao cấu với trẻ em, lừa đảo chiếm đoạt tài sản tăng. Một số tội phạm tăng so với năm 2016 gồm: lừa đảo chiếm đoạt tài sản 50 vụ (tăng 23 vụ = 85,19%); hủy hoại tài sản 19 vụ (tăng 07 vụ = 58,33%); giao cấu với trẻ em 16 vụ (tăng 05 vụ = 45,45%). TNXH còn nhiều, chưa giảm. Quản lý nhà nước về ANTT còn bộc lộ một số hạn chế, sơ hở; công tác lập hồ sơ xử lý đối tượng theo các Nghị định của Chính phủ chưa đạt chỉ tiêu đề ra; công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh, tố giác tội phạm ở một số nơi thiếu chiều sâu.
Nguyên nhân chủ yếu là do công tác PBGDPL còn nhiều hạn chế; một bộ phận thanh thiếu niên lười lao động, thích ăn chơi, đua đòi, tham gia vào các TNXH, tụ tập hình thành nhóm tội phạm, nhất là trộm cắp tài sản (chiếm 43,07%), cố ý gây thương tích (chiếm 20,79%) chiếm tỷ lệ khá cao trong tổng số thường án. Các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện và xử lý mặc dù được thực hiện rất kiên quyết nhưng chưa đáp ứng yêu cầu phòng, chống tội phạm. Một số tổ chức quần chúng bảo vệ ANTT ở cơ sở hoạt động kém hiệu quả, chưa khơi dậy được phong trào toàn dân tham gia đấu tranh, tố giác tội phạm và bài trừ TNXH. Công tác dự báo, quản lý địa bàn, quản lý đối tượng… tại cơ sở chưa chặt chẽ; sự phối, kết hợp giữa các lực lượng chức năng thiếu đồng bộ. Một bộ phận nhân dân còn chủ quan, mất cảnh giác trong việc bảo vệ tài sản, bị các đối tượng xấu lợi dụng thực hiện hành vi phạm tội chiếm đoạt tài sản; một số đối tượng sau khi chấp hành xong án phạt tù tiếp tục tái phạm. Công tác quản lý đối tượng, địa bàn còn bị buông lỏng, chậm phát hiện vụ việc. Trong xử lý, điều tra một số vụ án tinh thần trách nhiệm của một bộ phận cán bộ chiến sỹ trong lực lượng công an chưa cao, chưa tích cực trong quá trình xử lý vụ việc, thậm chí còn có biểu hiện thiên vị, áp đặt, ép cung... tạo dư luận không tốt, gây bức xúc trong nhân dân.
Dự báo năm 2018, tình hình ANCT thế giới, khu vực và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp; ANTT trong tỉnh tiếp tục ổn định, giữ vững, song vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Một số vấn đề như tranh chấp, khiếu kiện đông người còn diễn ra khá gay gắt; tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật còn tiềm ẩn nguy cơ, diễn biến phức tạp. Tội phạm hình sự như giết người, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản, TNXH; tội phạm ma túy có xu hướng tăng, lây lan đến địa bàn nông thôn; tình trạng mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp tiếp tục diễn ra phức tạp… Vi phạm về TTXH, kinh tế, môi trường… còn xảy ra ở nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau… sẽ có tác động trực tiếp đến công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, ảnh hưởng nhất định đến phát triển KT-XH của tỉnh.
Ảnh:Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau giám sát công tác thi hành án hình sự tại huyện Thới Bình
Để góp phần duy trì ổn định TTXH, thúc đẩy KT-XH phát triển, thiết nghĩ các cấp ủy, chính quyền cần tham mưu chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về đảm bảo ANTT và phòng, chống tội phạm; Chiến lược quốc gia phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016 - 2025, định hướng đến năm 2030; Kế hoạch thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy; phòng, chống mua bán người giai đoạn 2016 – 2020. Tăng cường đẩy mạnh công tác phòng, chống tội phạm trong tình hình mới, đặc biệt là trọng án và một số tội phạm đang có chiều hướng gia tăng hiện nay. Chỉ đạo mở các cao điểm tấn công trấn áp tội phạm và TNXH, nhất là cao điểm đảm bảo ANTT trước, trong và sau Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán 2018; tập trung vào các tuyến, địa bàn, đối tượng trọng điểm, tội phạm hình sự nguy hiểm và các loại TNXH; các tội phạm như giết người, cố ý gây thương tích, trộm cắp tài sản… Không để hình thành băng, nhóm hoạt động phức tạp. Tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động phối hợp điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự, không để xảy ra oan, sai, không bỏ lọt tội phạm; nâng cao chất lượng công tác điều tra xử lý tội phạm, giải quyết nhanh các vụ án điểm, án đặc biệt nghiêm trọng, đưa ra xét xử để kịp thời phục vụ yêu cầu phòng ngừa tội phạm. Nâng cao hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về an ninh, trật tự ATXH. Đổi mới nội dung, hình thức công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; tiếp tục phát huy hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ; thường xuyên xây dựng, nhân rộng các mô hình điển hình tiên tiến tham gia phòng, chống tội phạm tại cơ sở.
Nguyễn Sơn Ca
(Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh Cà Mau)