Trên cơ sở kết quả giám sát, thẩm tra của Ban Pháp chế HĐND tỉnh và từ số liệu Báo cáo của VKS tỉnh cho thấy trong nhiệm kỳ qua cho thấy, ngành kiểm sát hai cấp tỉnh Cà Mau luôn giữ và phát huy tốt vai trò, vị trí của mình; thực thi quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp về cơ bản đảm bảo đúng pháp luật, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trong đó có một số kết nổi bật như:

- Công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự đạt kết quả khá tốt, việc truy tố về cơ bản là đúng người, đúng tội. Các vụ án được khởi tố, điều tra, truy tố, đưa ra xét xử kịp thời (trong nhiệm kỳ, số người bị bắt, tạm giữ chuyển khởi tố hình sự đạt 97,18% so với số đã thụ lý; tỷ lệ truy tố đạt 99,04% về số vụ và 98,9% về số bị can so với số đã giải quyết). Kết quả thực hiện từng năm trong nhiệm kỳ hầu hết đều đạt và vượt các chỉ tiêu theo Nghị quyết 37/2012/QH13 và Nghị quyết 63/2013/QH13 của Quốc hội. Trong nhiệm kỳ, VKS hai cấp trong tỉnh đã kiểm sát 100% số vụ án hình sự ngay từ khi khởi tố; ra quyết định truy tố đúng thời hạn 100% số vụ án hình sự đã có kết luận điều tra đề nghị truy tố; truy tố bị can đúng tội đạt trên 99%; kháng nghị phúc thẩm các loại án được Tòa án chấp nhận đạt 83,5%. Qua thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự đã phát hiện một số vụ án trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử có những sai phạm, VKS hai cấp đã kịp thời kháng nghị, kiến nghị khắc phục theo quy định; các cơ quan, đơn vị đã thấy rõ trách nhiệm và nghiêm túc tiếp thu, khắc phục, sửa chữa. Vấn đề này qua theo dõi, giám sát của Ban Pháp chế hàng năm cho thấy VKS hai cấp đều chú trọng và làm tốt.

- Công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp, nhất là kiểm sát trong công tác xử lý tin báo, tố giác tội phạm; xét xử các vụ án hình sự, các vụ việc dân sự, hành chính, hôn nhân gia đình; công tác thi hành án hình sự, dân sự… của VKS hai cấp được thực hiện đảm bảo đúng quy định và đạt nhiều kết quả. VKS hai cấp đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan tiến hành tố tụng trong việc nâng cao chất lượng giải quyết án, việc hoàn trả hồ sơ bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng ngày càng giảm. Công tác phối hợp kiểm sát việc chấp hành pháp luật trong công tác tạm giữ, tạm giam và giáo dục, cải tạo người chấp hành án phạt tù được thực hiện thường xuyên, chặt chẽ, đúng quy định. VKS kịp thời kiến nghị, kháng nghị khắc phục các vi phạm và hạn chế, yếu kém trong công tác này.

- Thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm về cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị, VKS hai cấp trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo, thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm của ngành, nhất là về hoàn thiện tổ chức bộ máy, đào tạo, bồi dưỡng, cơ sở vật chất, chấn chỉnh kỷ luật kỷ cương công vụ, thi đua khen thưởng… Từ đó đã có sự chuyển biến tích cực về tổ chức, bộ máy, đội ngũ CBCC, nâng cao hiệu quả công tác trên tất cả các lĩnh vực phụ trách, đáp ứng yêu cầu của ngành trong quá trình cải cách tư pháp.

Từ kết quả thẩm tra, Ban Pháp chế HĐND tỉnh cũng chỉ ra một số hạn chế, tồn tại đã qua của VKS hai cấp trong tỉnh và nguyên nhân, cụ thể là:

- Về chất lượng thực hành quyền công tố, tranh tụng tại phiên tòa của VKS hai cấp và khả năng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa còn hạn chế. Viện Kiểm sát trả hồ sơ cho cơ quan điều tra, Tòa án trả hồ sơ cho Viện Kiểm sát tuy có giảm, nhưng vẫn còn cao (chiếm 8,48%) vượt quá tỷ lệ cho phép, làm ảnh hưởng đến hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử… Sự phối hợp giữa các cơ quan thực thi pháp luật trong một số vụ việc chưa được thường xuyên, việc thu thập, đánh giá chứng cứ thiếu chặt chẽ. Trong nhiệm kỳ còn để xảy ra 15 trường hợp việc phê chuẩn khởi tố vụ án, khởi tố bị can chưa đảm bảo tính có căn cứ pháp luật; phải đình chỉ điều tra và 05 trường hợp VKS truy tố nhưng Tòa án xét xử tuyên không phạm tội. Một số vụ án nghiêm trọng, phức tạp xử lý còn chậm, để kéo dài thời hạn giải quyết.

- Qua công tác kiểm sát thi hành án hình sự, quản lý, giáo dục người chấp hành án phạt tù, thi hành án dân sự, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân… của VKS hai cấp đã chỉ ra những hạn chế, tồn tại của cơ quan điều tra, tòa án, thi hành án và các cơ quan, tổ chức có liên quan. Tuy đã được VKS phát hiện và có nhiều kiến nghị yêu cầu khắc phục những hạn chế, thiếu sót, nhưng việc khắc phục của một số cơ quan, đơn vị này chưa tốt, hiệu quả không cao; một số thiếu sót, vi phạm còn để kéo dài. Qua nhiều lần kiểm sát, phúc tra của VKS đều phát hiện các cơ quan này vẫn còn để xảy ra những hạn chế, thiếu sót tương tự, nhưng việc khắc phục nhìn chung còn chậm.

Những hạn chế, tồn tại trong thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của VKS hai cấp nguyên nhân chủ yếu là do công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo một số VKS trong tỉnh chưa thật tốt, hiệu quả chưa cao; năng lực, trình độ và trách nhiệm của một số Kiểm sát viên còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các cơ quan tố tụng từng lúc chưa chặt chẽ và hiệu quả trong quá trình giải quyết án.

Để nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quản của công tác hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp của VKS hai cấp trong thời gian tới, thiết nghĩ, VKS tỉnh cần tiếp tục quan tâm, chỉ đạo sâu sát hơn, có biện pháp khắc phục hạn chế nêu trên để công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp đạt kết quả tốt hơn. Cần nâng cao hơn nữa về vai trò và trách nhiệm cùa VKS hai cấp trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đặc biệt là trong công tác phòng ngừa tội phạm; tăng cường công tác phối hợp và kiểm sát điều tra, xét xử các loại án; không để xảy ra oan sai; kịp thời tổ chức rút kinh nghiệm về chuyên môn, nghiệp vụ để hạn chế thấp nhất số vụ việc phải trả hồ sơ giữa cơ quan Tòa án và VKS; kiểm sát chặt chẽ việc thi hành án hình sự, án dân sự; tăng cường kiểm sát công tác quản lý, giam, giữ, cải tạo, chấp hành án treo, cải tạo không giam giữ, giáo dục tại xã, phường, thị trấn… đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Thường xuyên kiểm sát việc giải quyết KNTC trong hoạt động tư pháp và việc tiếp thu và khắc phục những sai phạm của các cơ quan, đơn vị mà VKS đã phát hiện và có kiến nghị.

NSC